Vaccinatieverplichting?
01-06-2021
Dat corona het gesprek van de dag is, is inmiddels wel een feit. We worden er allemaal mee geconfronteerd. Bij werkgevers leidt dit tot diverse vragen. Wat als u vermoedt dat een van uw werknemers het Covid-19 virus heeft? Wat mag u dan vragen? Wat mag u tegen andere werknemers zeggen en mag u de werknemer verplichten tot vaccinatie?
De werkgever heeft zorgplicht
In de Arbeidsomstandighedenwet staat dat de werkgever een zorgplicht heeft. De werkgever moet zorgen voor veilige werkomstandigheden. Die zorgplicht zal in de huidige situatie worden ingevuld doordat de werkgever die maatregelen treft die nodig zijn om een veilige en gezonde werkomgeving te kunnen bieden aan de werknemers. De werkomgeving zal anders ingericht worden. In veel gevallen betekent dit zoveel mogelijk thuis werken. Praktisch lukt dit niet altijd en in sommige branches is dit bovendien onmogelijk en/of ongewenst. De werkgever is dan gehouden om de werknemers in te zetten op een wijze die zo min mogelijk risico’s voor andere werknemers met zich meebrengt. Ook mag de werkgever instructies geven aan de werknemers. Denk aan het gebruik van beschermingsmiddelen en het in acht nemen van afstand tussen collega’s. Werkgevers dienen daarbij zoveel mogelijk de adviezen van het RIVM en het protocol van de GGD aan te houden.
Het laten thuiswerken van uw medewerkers leidt niet tot een vergoeding op uw verzuimverzekering. Uw werknemer is immers niet ziek.
Privacy gevoelige gegevens
Gezondheidsgegevens zijn bijzondere persoonsgegevens en deze mogen niet zomaar worden verwerkt. Indien er geen sprake is van een wettelijke uitzondering (artikel 6 en 9 van de AVG), is het verwerken van gezondheidsgegevens verboden. De Europese toezichthouders hebben een verklaring gepubliceerd over de verwerking van gezondheidsgegevens in het kader van het Covid- 19. Daarbij is benadrukt dat de AVG geen belemmering vormt om maatregelen te treffen in de strijd tegen het coronavirus.
In onze Nederlandse uitvoeringswet is deze uitzondering niet als zodanig opgenomen. Volgens die UAVG (artikel 22) mogen gezondheidsgegevens wel worden verwerkt om vitale belangen te beschermen, maar pas indien de betrokkene fysiek of juridisch niet in staat is om zijn toestemming te geven. De enige grondslag die dan resteert is het algemeen belang op het gebied van de volksgezondheid waarbij de werkgever zich bij de verwerking van de bijzondere persoonsgegevens zal moeten beroepen op de richtlijnen van onder meer het RIVM. De werkgever zal daarvoor de verwerking van de bijzondere persoonsgegevens via de bedrijfsarts moeten laten plaatsvinden omdat deze een wettelijke taak heeft om dit algemeen belang te dienen.
Werknemer met Corona-achtige klachten
Indien uw werknemer Corona-achtige klachten heeft, beroept u zich dan op de adviezen van de RIVM, adviseer de werknemer om (telefonisch) contact op te nemen met de bedrijfsarts en/of huisarts en stuur de werknemer in principe naar huis. Indien dit mogelijk is, verricht de werknemer vanaf dat moment uitsluitend vanuit huis nog werkzaamheden totdat de klachten over zijn. Er is in een dergelijke situatie geen dekking op uw verzuimverzekering omdat de werknemer nog in staat is zijn werkzaamheden te verrichten. Uw werknemer is niet verplicht om u te informeren over de uitslag van de test (in de praktijk gebeurt dit overigens meestal wel). Als vaststaat dat één van uw werknemers beasmet is geraakt, dan mag u de overige werknemers in algemene zin informeren. Daarbij mag u niet aangeven welke werknemer besmet is geraakt. Meestal vertelt de werknemer die overigens zelf wel aan zijn collega´s.
Vaccinatie verplichting
Een werkgever mag een werknemer niet verplichten zich te laten vaccineren tegen corona. Vaccinatie is vrijwillig. Een werkgever mag niet aan werknemers vragen of ze zijn gevaccineerd. Ook mag een werkgever niet vragen om een vaccinatiebewijs. Dit op grond van de privacywetgeving (AVG). Wetswijziging is hiervoor nodig, maar die komt er naar verwachting niet.
Een bedrijfsarts mag wel vragen of een werknemer is gevaccineerd, als daar een goede reden voor is. Bijvoorbeeld omdat de werknemer met kwetsbare mensen werkt. Een werknemer mag daarna zelf bepalen of hij de vraag beantwoordt.
De werkgever mag een werknemer die niet gevaccineerd is geen ander werk geven of op een andere werkplek neerzetten. De bedrijfsarts adviseert of en hoe een medewerker aan het werk kan. Dit advies geeft de bedrijfsarts met de gegevens die hij heeft van een werknemer. Het advies mag geen gegevens bevatten die terug te leiden zijn naar één werknemer.
Waar vind ik relevante informatie van de overheid?
Algemene ingangen:
- www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-vaccinatie (Nederlands)
- www.government.nl/topics/coronavirus-covid-19/dutch-vaccination-programme (English)
- www.rivm.nl/covid-19-vaccinatie
Advies Gezondheidsraad
- www.gezondheidsraad.nl/documenten/adviezen/2020/11/19/strategieen-voor-covid-19-vaccinatie
- Advies n.a.v. het 1e gezamenlijk overleg OMT en de Gezondheidsraad
Planning en realisaties vaccinaties
- www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/publicaties/2021/01/12/vaccinatiestrategie-roadmap/Vaccinatieplanning.pdf (planning)
- www.rivm.nl/covid-19-vaccinatie/cijfers-vaccinatieprogramma (realisaties)
Goedkeuring door Europese Medicijnen Autoriteit (EMA)
Q&A over vaccins
- www.rivm.nl/covid-19-vaccinatie/vragen-antwoorden
- www.cbg-meb.nl/documenten/vragen-en-antwoorden/coronavaccin-moderna
- www.cbg-meb.nl/documenten/vragen-en-antwoorden/coronavaccin-biontech-pfizer